Για πολλούς αποτελούν βασικό κορμό της δημόσιας εκπαίδευσης, για άλλους μια φτηνή προσπάθεια αντιγραφής, χαρακτηριστική των αδυναμιών του εκπαιδευτικού συστήματος.
Τα σκονάκια είναι τόσο άρρηκτα συνδεδεμένα με τα σχολικά και φοιτητικά μας χρόνια, όσο ο ήχος τις κιμωλίας στον πίνακα και τα μπουγελώματα τις Παρασκευές. Και μπορεί ο οποιοσδήποτε να γίνει έστω και για λίγο άπιστος Θωμάς («Σκονάκι; Ποτέ!»), αλλά ίσως ψεύδεται ασύστολα.
Η εξέλιξη των ειδών
Τα σκονάκια διακρίνονται σε δύο βασικά είδη: τα χειροποίητα και τα βιομηχανικά.
Για την πρώτη κατηγορία, ο δημιουργός και κάτοχός τους έχει δαπανήσει αρκετό χρόνο, τέχνη και μεράκι για να τα δημιουργήσει (μίνι πάπυροι με απαντήσεις, μικροσκοπικά βιβλία, χαρτομάντηλα κτλ.).
Είναι αυτά που όταν, εν τέλει, του τα παίρνει ο επιτηρητής, νιώθει σαν να έχασε κάτι πολύτιμο. Ένα φυλακτό.
Στην δεύτερη κατηγορία, γίνεται επίκληση στην τεχνολογία για να μπορέσει ο φοιτητής να περάσει το μάθημα με έναν αξιοπρεπή βαθμό.
Εν αρχή ήταν τα walkman με τις ψείρες στα αυτιά, μετά τα SMS, ακολούθησε το blue tooth, για να φτάσουμε ακόμα και σε συστήματα ενδοσυνεννόησης με μικροκάμερες.
Οι επιτηρητές (τουλάχιστον στο Πανεπιστήμιο) το παίζουν ως επί το πλείστον «κινέζοι». Δεν λείπουν όμως και οι εξαιρέσεις.
«Τα πρώτα πέντε λεπτά από τη στιγμή που θα ξεκινήσει η εξέταση έχω ήδη μετακινήσει στις μπροστινές θέσεις μερικά άτομα που έχω καταλάβει ότι αντιγράφουν και έχω μονογράψει τις κόλλες αυτών που βλέπω πως έχουν σκονάκια», μας λέει ο Γιώργος επιτηρητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Αποτελεί γεγονός πως ο αριθμός των «σκονάκηδων» έχει αυξηθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια, ενώ η πρόοδος της τεχνολογίας έχει οδηγήσει στην δημιουργία καινούργιων τακτικών, δύσκολα πλέον ανιχνεύσιμων από τους επιτηρητές.
«Οι πιο συνηθισμένες είναι οι ασύρματες ψείρες στα αυτιά με τις οποίες επικοινωνείς με κάποιον έξω από την αίθουσα που σου υπαγορεύει την απάντηση, η ανταλλαγή θεμάτων και απαντήσεων με, SMS, MMS ή mail, οι «παραδοσιακές» σμικρύνσεις, η εκτεταμένη χρήση calculators σε μαθήματα που αυτά επιτρέπονται και φυσικά το άνοιγμα του βιβλίου στην τουαλέτα», λέει ο Γιώργος.